Cùng tìm hiểu các cấp bậc trong phân loại rượu Vang Ý

Dường như có vô số cách để phân loại hay phân cấp rượu vang những ngày nay. Tuy nhiên, không có cái nào là có vẻ hữu ích trong việc đánh giá chất lượng rượu vang. Cũng như đáng sợ bằng hệ thống phân hạng chuẩn (appellation).

Về cơ bản, phân loại là cách một quốc gia xếp hạng rượu vang theo ranh giới địa lý chính trị. Mỗi phân hạng (appellation) đều có luật lệ và quy định riêng về nơi nho được trồng và cách sản xuất rượu vang.
Mỗi quốc gia sẽ có những quy định riêng về các phân loại rượu vang của họ. Thậm chí trong từng vùng của mỗi quốc gia cũng có những luật lệ riêng biệt của mình. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng chúng tôi tóm tắt về rượu vang nước Ý – một trong những quốc gia sản xuất rượu vang hàng đầu thế giới. Và cách họ phân loại rượu vang Ý cũng như xếp hạng rượu vang Ý ngon.

1. Tại sao bạn cần phải biết cách phân hạng rượu vang Ý

Kiến thức về rượu vang Ý là một cuộc phiêu lưu không ngừng nghỉ vào thế giới của rượu vang. Bên cạnh rượu vang Pháp vốn chiếm thị phần lớn của rượu vang tại Việt Nam. Rượu vang Ý cũng ngày càng chiếm được sự yêu thích của nhiều khách hàng.

Nhiều ý kiến còn cho rằng, rượu vang vốn xuất hiện ở nước Ý trước cả nước Pháp. Chính vì vậy, nếu là một người yêu thích những giá trị truyền thống và rượu vang Old World Wine. Thì rượu vang Ý (rượu vang Italia) cũng là loại bạn nên lưu tâm.

Với số lượng rượu vang Ý nhập khẩu đầy rẫy trên thị trường như hiện nay. Ngoài việc tìm hiểu về nhà sản xuất và vintage. Thì việc nắm vững những cách phân hạng rượu vang Ý sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều, trong việc tìm kiếm được một chai rượu vang Ý ngon tương xứng với số tiền bỏ ra.

2. Hệ thống phân loại rượu vang Ý

Hệ thống phân hạng rượu vang Ý DOC (Denominazione di Origine Controlsata) và DOCG (Denominazione di Origine Controlsata e Garantita) được thành lập lần đầu tiên vào năm 1963. Ngày nay có 329 rượu vang đạt phân hạng DOC và 73 rượu vang đạt DOCG trên thị trường.

Hệ thống phân hạng rượu vang Ý ban đầu được thiết kế để vinh danh các giống nho bản địa của Ý. Bằng cách xếp hạng rượu vang được làm bằng các giống nho Ý này lên các bậc cao nhất của hệ thống là DOC và DOCG. Sau đó còn có những phân hạng khác dưới hai phân hạng chính này.

Hệ thống phân hạng rượu vang Ý theo thứ tự từ cao đến thấp:

a. Denominazione di Origine Controlata e Garantita (DOCG)

Phân hạng này biểu thị sự công nhận cho rượu vang Ý đạt chất lượng cao nhất. Bao gồm một số lượng tương đối hạn chế các loại rượu vang hạng nhất.
Rượu vang DOCG phải đáp ứng tất cả các yêu cầu về phân hạng của rượu vang DOC. Bên cạnh đó còn phải thỏa mãn thêm những tiêu chí nghiêm ngặt về khoảng cách giữa các cây nho; các loại nho được trồng trong ranh giới chính xác; nồng độ cồn cụ thể và yêu cầu về thời gian ủ rượu vang tối thiểu. Vùng Tuscany và vùng Piedmont là hai vùng có nhiều rượu vang DOCG nhất ở Ý.

b. Denominazione di Origine Controlata (DOC)

Về cơ bản, phân hạng này tương đương với AOC – phân loại rượu vang Pháp. Rượu vang thuộc phân hạng DOC phải được sản xuất tại các khu vực do chính phủ quy định. Theo các quy định cụ thể nhằm bảo tồn đặc tính của rượu vang có nguồn gốc từ các vùng riêng biệt của Ý.

Hiện tại có hơn 300 loại rượu vang DOC ở Ý. Tất cả đều tuân thủ các yêu cầu về trồng trọt, tưới tiêu và trồng nho. Cụ thể là loại nho nào có thể được trồng và ở đâu cùng với yêu cầu ủ rượu vang và giới hạn về nồng độ cồn.

c. Indicatorazione di Geografica Tipica (IGT)

Những loại rượu vang phân hạng này là loại rượu vang phổ biến được trồng ở các vùng trồng địa lý cụ thể.

Tuy nhiên, có những trường hợp ngoại lệ. Một số loại rượu vang tốt nhất của Ý, chẳng hạn như super Tuscan rơi vào phân hạng này thay vì DOC hay DOCG. Tuy vậy có giá bán cực cao xứng với chất lượng, hơn cả vang phân hạng DOC hay DOCG.

Lý do đơn giản là vì super Tuscan sử dụng các giống nho ngoại lai nên không đạt đủ tiêu chuẩn để đạt DOC hay DOCG. Và chỉ được xếp vào IGT.

d. Vino Da Tavola (VdT)

Rượu vang phân hạng này thuộc loại rượu vang để bàn hay dùng để uống mỗi ngày. Bao gồm các loại rượu vang để bàn của Ý, với tiêu chí duy nhất là chúng phải được sản xuất ở nước Ý. Thường ký hiệu đơn giản trên nhãn chai là: Rosso (rượu vang đỏ)

3. Thuật ngữ về vang của Ý bạn cần nắm

Dưới đây là một số thuật ngữ về vang phổ biến của Ý bạn nên biết trước khi tìm hiểu sâu hơn về phân hạng:

• Classico: Giữa năm 1960 và 1970, nhiều ranh giới điều luật về phân hạng DOC đã được nới lỏng. Để nhiều loại rượu vang được xếp vào hạng này hơn. Do đó, thuật ngữ “Classico” được đặt ra để đề cập về những ranh giới điều luật nguyên bản trước đây của phân hạng DOC.
• Superiore: Superiore thường được sử dụng như một tiêu chuẩn đánh giá về chất lượng sản xuất rượu vang. Thuật ngữ này chỉ loại rượu vang có nồng độ cồn nhiều hơn 0,5% so với rượu vang đạt DOC. Bên cạnh đó số lượng nho trồng trên mỗi hecta vườn nho cũng ít hơn so với bình thường. Vì thế nên nho trồng ra cũng có chất lượng cao hơn.
• Reserva: là thuật ngữ chỉ loại rượu vang đã được ủ trong một thời gian tối thiểu. Thời gian ủ thay đổi theo loại rượu vang (đỏ, trắng, hồng, sủi tăm,…). Đôi khi, ‘Classico‘ hoặc ‘Superiore‘ chính là một phần trong tên phân hạng của DOCG (ví dụ: Chianti Classico DOCG hoặc Soave Superiore DOCG)
• Super-Tuscan: Thuật ngữ này thật ra không chính thống. Dùng để chỉ những chai vang làm ở vùng Tuscany và sử dụng nho Pháp thay vì nho bản địa của Ý. Những chai vang này có chất lượng cao với giá đắt “xắt ra miếng”.